การปล่อยวาง

พระพุทธองค์ตรัสว่า
จิตของคนเรานั้นเหมือนกับลิง

เราจึงเรียนรู้เรื่องของจิตใจของเราได้มากมายจากพฤติกรรมของลิง
ลิงนั้นเกลียดกะปิ ถ้ากะปิถูกมือมันเมื่อไหร่
มันจะถูนิ้วกับพื้นจนเลือดไหลเต็มมือ
จนกว่ากลิ่นกะปิจะหาย
ในที่สุดจนกลายเป็นว่า”กะปิ”
ถึงจะร้ายก็ไม่ร้ายเท่า”ความเกลียดกะปิ”
ที่มือลิงเป็นแผลเหวอะหวะ ไม่ใช่เพราะกะปิ
หากเป็นเพราะความจงเกลียดจงชังกะปิต่างหาก
สิ่งที่เราเกลียดนั้น
บ่อยครั้งไม่น่ากลัวเท่ากับความเกลียดชังในจิตใจเรา
ความเกลียดชังหรือพูดให้ถูกก็คือ ความรู้สึกอยากผลักไส
ซึ่งรวมทั้งความโกรธและความกลัว
จึงเป็นเจ้าตัวร้ายที่เราต้องระวังให้มากๆ
แต่นั่นเป็นเพียงครึ่งหนึ่งของความจริงเท่านั้น

นอกจากความอยากผลักไสแล้ว ความยึดติดเป็นอีกสิ่งหนึ่ง
ที่เราต้องระวังไม่แพ้กัน
กลับมาที่ลิงจอมซนอีกที....ในอินเดีย
ลิงเป็นไม้เบื่อไม้เมากับชาวบ้าน
เพราะชอบขโมยผลไม้ในสวน ชาวบ้านจึงคิดวิธีจับลิง
โดยใช้กล่องไม้ซึ่งมีฝาด้านหนึ่งเจาะรูเล็กๆ
พอให้ลิงสอดมือเข้าไปได้

ในกล่องมีถั่วซึ่งเป็นของโปรดของลิงวางไว้เป็นเหยื่อล่อ
วันดีคืนดีลิงมาที่สวน
เห็นถั่วอยู่ในกล่องก็เอามือล้วงเข้าไปหยิบถั่ว
แต่พอถอนมือออกมาก็ติดฝากล่อง
เพราะกำมือของลิงนั้นใหญ่กว่าฝากล่องที่เจาะไว้
ลิงพยายามดึงมือเท่าไหร่ก็ไม่ออก

พอชาวบ้านมาจับก็ปีนหนีขึ้นต้นไม้ไม่ได้เพราะมีมือเปล่าอยู่ข้างเดียว
สุดท้ายก็ถูกคนจับได้ ลิงหาได้เฉลียวใจไม่ว่า
เพียงแค่มันคลายมือออกเท่านั้น
มันก็เอาตัวรอดได้ แต่เพราะยึดถั่วไว้แน่น ไม่ยอมปล่อย
จึงต้องเอาชีวิตเข้าแลก

มีหลายอย่างที่เราอยากได้ใฝ่ฝัน
จึงถึงกับยึดไว้อย่างเหนียวแน่น
เวลาประสบปัญหา
เพียงแค่คลายสิ่งที่ติดยึดนั้นเสียบ้าง
ปัญหาก็คลี่คลาย
แต่เป็นเพราะเราไม่ยอมปล่อย
จึงเกิดผลเสียตามมามากมายไม่คุ้มกับสิ่งที่ติดยึด
จะชอบหรือพึงใจกับอะไรก็ตาม
อย่าถึงกับยึดติดจนเหนียวแน่นเกินไป
เพราะโอกาสที่หน้ามืดตามัวนั้นมี
สูงจนหาทางออกไม่เจอ ปัญหาทั้งหลายในชีวิตนั้น
ถ้าเรารู้จักปล่อยวางบางสิ่งเสียบ้าง
มันก็จะบรรเทาไปได้เยอะ


บ่อยครั้งการปล่อยวางไม่เพียงแต่เป็นจุดเริ่มต้นของการแก้ปัญหาเท่านั้น
หากเป็นทางออกจากปัญหาเลยที่เดียว ความจริง
การอยากผลักไสอะไรสักอย่าง
ก็เป็นการติดยึดอีกแบบหนึ่งนั่นเองทั้งๆ
ที่ลิงพยายามถูกำจัดกลิ่นกะปิไปจากมือ
ก็อดไม่ได้ที่จะดึงมือมาดมหากลิ่นกะปิซ้ำแล้วซ้ำเล่า
รู้ทั้งรู้ว่ากลิ่นกะปินั้นเหม็น
แต่ก็ดมมือไม่ยอมเลิกง่ายๆ
ในทำนองเดียวกันไม่ว่าเราจะโกรธอะไรหรือเกลียดใคร
ก็มักดึงสิ่งนั้นหรือคนนั้นเข้ามาในจิตใจ
ให้ครุ่นคิดเสมอ
ไม่ยอมปล่อยไม่ยอมวางเสียที
ทั้งๆ ที่ยิ่งคิดก็ยิ่งทุกข์ ปล่อยวางเสียเถิด
แล้วใจเราจะเบาขึ้นเป็นกอง


ความทุกข์ทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นเพราะพลัดพรากจากสิ่งที่รัก
หรือประสบกับสิ่งที่ไม่พึงปรารถนา
ที่มันบีบคั้นกดทับจิตใจเราไม่หยุดหย่อนเสียที
ก็เป็นเพราะเราไปยึดไปแบกมันเข้าไว้ ทั้งวันทั้งคืน
ในหลายกรณี
ความทุกข์ก็ไม่ได้มาจากไหน
หากมาจากการยึดติดไม่ยอมปล่อย
ดังเช่นเจ้าลิงหวงถั่ว